Ἀγρυπνία καί μετάνοια στή ζωή τοῦ μοναχοῦ

Αρχιμ. Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης

Μερικοί νομίζουν ότι πρέπει να έχουν πολλή μελέτη στην αγρυπνία τους, άλλοι πολλή προσευχή, άλλοι ότι πρέπει να τους χαρίση ο Θεός οράματα, ακροάματα, θεοπτίες, για να αποδείξη ότι υπάρχει ή ότι τους αγαπά. Όλα αυτά αναμφιβόλως είναι υπερβολές, τις οποίες εκμεταλλεύεται ο αντίδικος για να μας καταπιή.

 Πώς λοιπόν ιστάμεθα ενώπιον του Θεού; Κατ’ αρχάς, ιστάμεθα σαν απλά παιδιά του. Η αγρυπνία μας είναι η ώρα της αγάπης μας με τον Θεόν. Όπως οι άνθρωποι έχουν τις ώρες που θέλουν να αγαπούν και να αγαπιούνται, έτσι και εμείς έχομε τις ώρες που ζούμε μαζί με τον Χριστόν μας, τις ώρες που τον περιμένομε και μας περιμένει, που προσπαθούμε να δείξωμε την αγάπη μας κατά τον τρόπο που καταλαβαίνει εκείνος. Εμένα, αν μου φέρης ένα γλυκό, μου κερδίζεις την καρδιά. Του άλλου την κερδίζεις με το να του πας ένα βιβλίο· αν του πας γλυκό, θα αποτύχης. Το ίδιο και ο Θεός· θέλει να του πας τα δικά του δώρα, τα δικά του δωρήματα, αυτά που τα καταλαβαίνει. Επί πλέον, εφ’ όσον η ψυχή μας είναι αδύνατη και τρικυμίζεται, και εφ’ όσον υπάρχει «αντίδικος ωρυόμενος», η ψυχή μας θέλει ενίσχυσι, θέλει τον τρόπο της για να μπορή να ξεπερνά τον εαυτό της και να νικά και να χαίρεται τον Θεόν. Γι’ αυτό θα αναφερθούμε σε μερικά πολύ απλά θέματα.

Ὁ Κανόνας καί ἡ προσευχή στή ζωή τοῦ μοναχοῦ

Ας προχωρήσωμε σε ένα άλλο στοιχείο, που έχει σχέσι με την εγρήγορσι και την χαρά και είναι ο κανόνας. Αυτό είναι το καθημερινό φαγοπότι του ανθρώπου, στην γλώσσα δε των ασκητικών Πατέρων αποκαλείται «λειτουργία». Όταν οι ασκητικοί Πατέρες ομιλούν περί λειτουργίας, δεν εννοούν την θεία λειτουργία. Αυτήν σπανίως την είχαν. Θεία μετάληψι μπορεί να είχαν συχνότερα, αλλά λειτουργίες είχαν αραιά, και μάλιστα οι ασκηταί. Την καθημερινή τους όμως λειτουργία, δηλαδή τον κανόνα τους δεν τον παρέλειπαν ποτέ, διότι ο κανόνας είναι η ώρα της ιδιαίτερης πάλης με τον Θεόν.

Τότε μπορεί κανείς να κερδίζη τον Θεόν ή να τον χάνη. Ο κανόνας είναι ο τρόπος και το ποσόν και το ποιόν της αγρυπνίας του κάθε μοναχού. Προφανώς, δεν εννοούμε τις κοινές αγρυπνίες στον ναό. Εκείνες είναι κάτι άλλο, μία κοινή παράστασις ενώπιον του Θεού. Ο κανόνας είναι η αγρυπνία που κάνομε κάθε ημέρα στο κελλί μας, είναι το μεδούλι της υπάρξεώς μας, το λεπτότερο και το σοβαρώτερο μέρος της μοναστικής ζωής· δείχνει εάν έχωμε Θεόν ή δεν έχωμε, αν έχωμε διάθεσι να τον αποκτήσωμε ή όχι.

Τά μέσα τῆς σωτηρίας

«Τά μέσα τῆς σωτηρίας»

Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ

Βασισμένο στούς Ἀσκητικούς Λόγους

τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαάκ τοῦ Σύρου

Γιά νά προκόψει κανείς στήν ἀρετή χρειάζονται ὁπωσδήποτε ἡ νηστεία καί ἡ ἀγρυπνία. Ὅταν μισήσει κανείς τήν ἁμαρτία καί τόν διάβολο πού τήν δημιούργησε, βρίσκεται στόν δρόμο τῆς σωτηρίας. Ὅποιος ἀγαπήσει στή ζωή του τή νηστεία καί τήν προσευχή, αὐτός ἀγαπάει τή σωτηρία τῆς ψυχῆς του.

Ὁ πολύς ὕπνος δέν βοηθάει τόν ἄνθρωπο στήν πρόοδο τῆς ἀρετῆς. Γι᾿ αὐτό λένε οἱ Πατέρες ὅτι ἡ ἀγρυπνία στήν προσευχή ὠφελεῖ πολύ τόν ἄνθρωπο. Τά θεμέλια λοιπόν τῆς πνευματικῆς ζωῆς εἶναι ἡ νηστεία, ἡ ἀγρυπνία καί ἡ προσευχή. Ἡ νηστεία, ὑπερασπίζεται κάθε ἀρετή, εἶναι ἡ ἀρχή τοῦ πνευματικοῦ ἀγώνα, τό στεφάνι τῶν ἀγωνιστῶν, ἡ ὀμορφιά τῆς παρθενίας καί ἡ λαμπρότητα τῆς σωφροσύνης. Ἡ νηστεία εἶναι ἡ ἀρχή τῆς χριστιανικῆς ζωῆς, ἡ μητέρα τῆς προσευχῆς καί ἡ πηγή τῆς ἁγνείας. Ἡ νηστεία ὁδηγεῖ τούς ἀνθρώπους στήν ἐκτέλεση καλῶν ἔργων, σ᾿ αὐτά πού εὐαρεστεῖται ὁ Θεός.